Ինչո՞ւ են հայկական ազգանուններն ավարտվում «ՅԱՆ»-ով

Ինչո՞ւ են հայկական ազգանուններն ավարտվում «ՅԱՆ»-ով

Հասարակական Ipress 2020-05-04 15:33:00 9414
Հետևեք մեզ՝ Telegram-ում
hayuhi_iSh-8.jpg
Ի՞նչ է նշանակում «յան»

Յան նշանակում է ծագում որոշակի ընտանիքից: Օրինակ, եթե ազգանունը Խաչատրյան է, սա նշանակում է, որ այս մարդու նախնին եղել է Խաչատուր (Խաչատր-Յան): Սովորաբար ազգանունները տալիս էին ընտանիքի ամենատարեց տղամարդու անունով: Հետագայում «յան»-ին ավելացան մասնագիտություններ (նալբանդ - դարբին) - «յան», դարձավ Նալբանդյան: 

Որտեղի՞ց է առաջացել ազգանվան այդ վերջավորությունը

Համաձայն մի վարկածի՝ այս ավարտը լատիներենից է եկել հենց Հռոմեական կայսրության հետ հայկական հարևանության ժամանակ, ըստ մեկ այլ վարկածի՝ պարսկերենից:

Ըստ որոշ պատմիչների՝ դեռևս 4-րդ-5-րդ դարերում Հայաստանում գոյություն ունեին ազգանուններ, որոնք ավարտվում էին «յանց»-ով: Ժամանակի ընթացքում վերջին «ց»-ն անհետացավ, մնաց միայն «յան»-ը, որը հետագայում վերածվեց «յան»-ի: Բայց որոշ տեղերում «յանց»-ով ազգանունները դեռ գոյատևում էին: Օրինակ՝ ոչ բոլորը գիտեն, որ Եվգենի Պետրոսյանի իրական անունը Պետրոսյանց է:

Հայոց լեզվում «յան»-ին կարելի է ավելացնել գոյականներ` նրանցից ածականներ ստանալու համար: Օրինակ, եթե «Ամերիկա» բառին «յան» ավելացնեք, կստանաք «ամերիկյան»: Եթե ծիրանը աճեցվում է հայտնի Արարատյան դաշտում, ապա հայերն ասում են. «Սա պտուղ է Արարատյան հովտից»:

 

Ինչո՞ւ «յան»-ն  այդքան տարածում ստացավ

Համաձայն մի վարկածի՝ ավարտվող «յան»-ը տարածված է եղել միջնադարում, որպեսզի ցույց տա հենց դրանց կրողների հայկական ծագումը:

Ի դեպ, մոլդովացիների կամ իրանցիների մոտ երբեմն կարելի է հանդիպել տեղական ազգանունների, որոնք նույնպես ավարտվում են «յան»-ով (ian): Այնուամենայնիվ, նման ազգանունների կրողները ոչ մի առնչություն չունեն հայերի հետ:

Поделиться
Класс
Send
jur-chi-linelu-21_PeAs4.jpg

Ջուր չի լինելու սեպտեմբերի 10/11-ին

eganak-arajika-orerin_OTHiu.jpg

Ինչպիսի եղանակ կլինի առաջիկա աշխատանքային շաբաթում

samvel-manasyann-anmahacel-e-martakertum_yZykt.jpg

«Որ գնամ բանակ, պատերազմ է լինելու, դժվար ես հետ գամ»․ Սամվել Մանասյան

anna-hakobyan-meknel-e-cinastan_8qKIT.jpg

Աննա Հակոբյանը մեկնում է Չինաստան. Տեսանյութ

vostikannery-dzerbakalel-en-arevangoxin_AnkVV.jpg

«Զվարթնոց» օդանավակայանում բռնել են «San Marco» լողավազանից հայտնի բիզնեսմենի կնոջը առևանգողներին. Կնոջն էլ հայտնաբերել են Տավուշի մարզում

dolar-rubli_S42qN.jpg

Ինչ փոխարժեքներ ունեն դոլարը և ռուբլին

merelocy-klini-ashxatanqayin-te-voch_tZGs3.jpg

Արդյոք Խաչվերացին (Սըրբխեչին) հաջորդող մեռելոցի օրը աշխատանքային է, թե ոչ

mahacel-e-aleksandr-maslyakov_qfLFi.jpg

Մահացել է Ալեքսանդր Մասլյակովը

avtovtar-4_uqhdV.jpg

Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում. Կան վիրավորներ

mariam-alekanyan-virahatvel-e_QAy47.jpg

Մարիամ Ալեքսանյանը վիրահատության է ենթարկվել․ Ինչ է պատահել դերասանուհուն

jur_1tWqN.jpg

Տեղեկացեք․ 7 ժամ ջուր չի լինելու

erkrasharj-adrbejanum-1_CI-q0.jpg

Երկրաշարժ է տեղի ունեցել Ադրբեջանում