Ինչո՞ւ են հայկական ազգանուններն ավարտվում «ՅԱՆ»-ով

Ինչո՞ւ են հայկական ազգանուններն ավարտվում «ՅԱՆ»-ով

Հասարակական Ipress 2020-05-04 15:33:00 7050
Հետևեք մեզ՝ Telegram-ում
hayuhi_iSh-8.jpg
Ի՞նչ է նշանակում «յան»

Յան նշանակում է ծագում որոշակի ընտանիքից: Օրինակ, եթե ազգանունը Խաչատրյան է, սա նշանակում է, որ այս մարդու նախնին եղել է Խաչատուր (Խաչատր-Յան): Սովորաբար ազգանունները տալիս էին ընտանիքի ամենատարեց տղամարդու անունով: Հետագայում «յան»-ին ավելացան մասնագիտություններ (նալբանդ - դարբին) - «յան», դարձավ Նալբանդյան: 

Որտեղի՞ց է առաջացել ազգանվան այդ վերջավորությունը

Համաձայն մի վարկածի՝ այս ավարտը լատիներենից է եկել հենց Հռոմեական կայսրության հետ հայկական հարևանության ժամանակ, ըստ մեկ այլ վարկածի՝ պարսկերենից:

Ըստ որոշ պատմիչների՝ դեռևս 4-րդ-5-րդ դարերում Հայաստանում գոյություն ունեին ազգանուններ, որոնք ավարտվում էին «յանց»-ով: Ժամանակի ընթացքում վերջին «ց»-ն անհետացավ, մնաց միայն «յան»-ը, որը հետագայում վերածվեց «յան»-ի: Բայց որոշ տեղերում «յանց»-ով ազգանունները դեռ գոյատևում էին: Օրինակ՝ ոչ բոլորը գիտեն, որ Եվգենի Պետրոսյանի իրական անունը Պետրոսյանց է:

Հայոց լեզվում «յան»-ին կարելի է ավելացնել գոյականներ` նրանցից ածականներ ստանալու համար: Օրինակ, եթե «Ամերիկա» բառին «յան» ավելացնեք, կստանաք «ամերիկյան»: Եթե ծիրանը աճեցվում է հայտնի Արարատյան դաշտում, ապա հայերն ասում են. «Սա պտուղ է Արարատյան հովտից»:

 

Ինչո՞ւ «յան»-ն  այդքան տարածում ստացավ

Համաձայն մի վարկածի՝ ավարտվող «յան»-ը տարածված է եղել միջնադարում, որպեսզի ցույց տա հենց դրանց կրողների հայկական ծագումը:

Ի դեպ, մոլդովացիների կամ իրանցիների մոտ երբեմն կարելի է հանդիպել տեղական ազգանունների, որոնք նույնպես ավարտվում են «յան»-ով (ian): Այնուամենայնիվ, նման ազգանունների կրողները ոչ մի առնչություն չունեն հայերի հետ:

Поделиться
Класс
Send
img8233_z4Uuk.jpeg

«Ինչո՞ւ եք ժպիտով․ Արցախն ենք կորցրել»․ լրագրողը՝ Բաբայանին. Տեսանյութ

img8230_YwBQp.jpeg

Նոր Մանրամասներ՝ Գյումրի-Երևան ավտոճանապարհին տեղի ունեցած ողբերգական ավտովթարից

img3673_AMfFd.jpeg

Դրամն արժեզրկվում է. Ներկրվող ապրանքները կտրուկ կթանկանան. Տեսանյութ

img8224_v-naP.jpeg

Բաքուն Բակո Սահակյանի սանիկին նշանակել է Արցախում հայերի ներկայացուցիչ

img8220_3Oz2D.jpeg

ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ. Մենք ոչինչ չենք կորցրել և չենք էլ կորցնելու․ Լուսինե Բադալյան

img8212_zsECU.jpeg

Արցախում առաջին հայը նշանակվել է Ադրբեջանի ներկայացուցիչ․ Թաթուլ Հակոբյան

img8216_CWMO8.jpeg

Ֆրանսիան ռազմատեխնիկա կտրամադրի ՀՀ-ին․ Փարիզը համաձայնել է պայմանագիր ստորագրել

img8210_6uLB_.jpeg

Խոշոր ու ողբերգական ավտովթար Շիրակի մարզում. կա 3 զոհ, 7 վիրավոր

img3557_VwcH-.jpeg

Դոլարն ու ռուբլին ռեկորդային աճ հրանցեցին վերջին մի քանի ժամերի ընթացքում. ԿԲ

img8207_scEAv.jpeg

ՀՐԱՏԱՊ ԼՈՒՐ. Ադրբեջանը ձերբակալել է Բակո Սահակյանին, Արկադի Ղուկասյանին և Դավիթ Իշխանյանին

img8205_4nRqG.jpeg

Խոշոր ավտովթար՝ Արագածոտնի մարզում

img8203frssp_GcWAG.jpeg

Արցախի մի շարք բարձրաստիճան պաշտոնյաներ ժամանեցին ՀՀ. հայտնի է՝ ովքեր են