«Բա ոնց չասես. սա այն եզակի դեպքերից է, որ նա իրավացի է». Արփինե Հովհաննիսյան

ԱԺ նախկին փոխնախագահ, արդարադատության նախկին նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Ի՞նչ պետք է անեն իրավապահ մարմինների՝ իրենց պրոֆեսիոնալ համարող ծառայողները
     Շոկ, թե աֆթեր-շոկ
     ՄԱՍ 1՝ ԱԱԾ

Թերևս, սխալված չեմ լինի, եթե ասեմ, որ իրավապահ մարմինների համակարգը հասարակության շրջանում ամենահակասական ընկալվող ինստիտուտներից մեկն է:
     Փաստ է, որ իրենց գործառույթների պատճառով միշտ չէ, որ դատախազի քննիչի, ոստիկանի ԱԱԾ-ականի կերպարը վստահելիներից է եղել: Թեև պատճառները տարբեր են, բայց հիմնականը տարբեր ժամանակներում այդ մարմիններում աշխատած ու իրենց անգրագիտությամբ, դաժանությամբ ու անմարդկայնությամբ աչքի ընկած կերպարներն են: Հաճախ ավելի վախենում էին այդ մարդկանցից, քան՝ հանցագործից:
     Փաստ է, սակայն, որ տարիներ շարունակ փորձ է արվել քայլ առ քայլ փոխել այդ ընկալումը` բարեփոխելով ինստիտուտները, համակարգերը, մարդկանց վարքագիծը, ղեկավարների կերպարները` այն պարզ գիտակցումով, որ վաղ թե ուշ ՀՀ քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը պիտի ունենա վստահություն, որ այդ մարդիկ ուղղակի կամ անուղղակի, պետության կամ անմիջականորեն հենց իրենց անվտանգության, անդորրի, հանգստության երաշխավորն են: Աշխատանքներ արվե՞լ են, վստահաբար՝ այո: Բավարա՞ր են դրանք, վստահ եմ` ոչ: Սա շարունակական գործընթաց է:

Փաստ է նաև, որ ցանկացած իշխանություն ուժեղ է կամ թույլ նաև այս համակարգերի միջոցով: Ու այն, որ այս մարմինները ենթարկվում են տվյալ օրվա իշխանությանը ևս տրամաբանական է: Բայց`

Փաստ է նաև, որ իրավապահ համակարգը, ինչպես ցանկացած այլ շնչող մեխանիզմ ունի իր ինքնապաշտպանական բնազդը, ու միշտ հասկանում է, երբ են իրենից ակնկալում առաքելության իրականացում, իսկ երբ է, որ չեն ապահովում իր համակարգային պատիվն ու արժանապատվությունը, իրեն թուլացնում են, ծաղրում ու ու հատկապես՝ իրեն օգտագործում որպես բութ ու անպաշտպան գործիք: Հանուն ճշմարտության` տարբեր ժամանակներում ընդդիմախոսների դեմ օգտագործում եղել է, հատկապես նորանկախ պատմության առաջին տասնամյակում:
     Փաստ է նաև ՀՀ-ում երբևէ չի եղել այնպիսի խառը, բուռն, թոհուբոհային իրականություն, ինչպես՝ այժմ ու այսօր կառավարության ծրագրում իրավապահ համակարգի բարեփոխման վերաբերյալ երբևէ հոդաբաշխ տեսլական չներկայացրած վարչապետը ծրագրի կատարողականը ԱԺ-ում ներկայացնելիս հայտարարել է, որ իրավապահ համակարգը շոկի մեջ է։ Բա ոնց չասես: Սա այն եզակի դեպքերից է, որ նա իրավացի է: Իրավապահ համակարգը շոկի մեջ է, քանի որ հասարակության այսչափ բևեռացում, քաղաքական ընդդիմախոսների այսչափ հետապնդումներ (մենակ չասեք նախկինում սպանում էին, հիմա` չէ) պետական ինստիտուտների արժեզրկում, նիհիլիզմ, արժեբանական անկում ԵՐԲԵՎԷ չի եղել, քանզի երբևէ նման պոպուլիստ, ապաշնորհ ու հիստերիկ իշխանություն չի եղել:

Ու Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը աստիճանաբար իրավապահ համակարգը շոկից տանում է համակարգային կաթվածի` խորը և անդառնալի:

Այս պայմաններում կենսական դեր ունի իրավապահ համակարգի տարբեր մարմինների, նրանց անձնակազմի նվիրյալ, հայրենասեր, ՊՐՈՖԵՍԻՈՆԱԼ ծառայողների իմունային դիմադրողականության աստիճանը` դիմակայելու բիրտ, կամակոր, սանձարձակ, լսելու ոչ ունակ, անհավասարակշիռ, անգրագետ իշխանության ցուցումներին: Ցուցումներ` նրանց տրվել են ու կտրվեն միշտ, բայց ոչ այնպիսիք ինչպիսիք այժմ: Առավել ևս, երբ իշխանությունը զգում է իր հեռանալու հոտը:

Այս դեպքում, նրանց ամեն մի գործողություն դառնում է ավելի անտրամաբանական, ցինիկ, անխիղճ, բայց ցավալին այն է, որ դա «Ապիկարները» սերիալի մեզ արդեն ծանոթ հերոսները իրենց ձեռքերով չեն անում, այլ իրավապահ մարմինների համապատասխան աշխատակիցների: Ես միամիտ չեմ, որ համարեմ, որ այդ մարմիններում աշխատող բոլորը նվիրյալ են մարմնի բուն առաքելությանը, բայց անուղղելի լավատես լինելով համարում եմ, որ մեծ մասը այդպիսին են:

Ես դիմում եմ նվիրյալներին`

Լինելով աննախադեպ իրավիճակում, Դուք պետք է որոշեք՝ ընտրում եք խայտառակ խախտումներ անելով մատաղացու դառնալու ու ապիկարների համար զոհաբերվելու ճանապարհը, թե նախընտրում եք այլ ուղի: Երկրում ստեղծված վիճակն այնպիսին է, որ այլևս էական չեն լինի Փաշինյանից ցուցում ստանալու արդարացումները, նա իր պատասխանատվության բեռն ունի դուք` ձերը: Գիտեմ, որ շատերդ ունեք ձեզ տրված ապօրինի ցուցումների սքրիններ, ձայնագրություններ, բայց դրանք մի պահեք ձեզ արդարացնելու համար, դրանք օգտագործեք այդ ցուցումները չանելու համար: Ինչպես չանել ապօրինի ցուցում, ինչպես վիժեցնել այն, ինձնից լավ գիտեք:

Իրավիճակի լրջությունը հասկանալու համար եկեք հերթով տեսնենք, որ իրավապահ որ մարմնում ինչ իրավիճակ է ստեղծվել պարոն Փաշինյանի «թավշյա» ձեռքով:

ՄԱՍ 1 ԱԱԾ
     Այստեղ ևս Փաշինյանը իրավացի է, ԱԱԾ-ն շոկի մեջ է, քանի որ երկու տարվա ընթացքում այս մարմինը երկրի ու մարդկանց անվտանգություն ապահովող մարմնից դարձավ ֆեյք բռնող ու սատանայի հետ համագործակցող անձանց բռնող, կոռուպցիայի մասին կոլումբիական սերիալ նկարող մարմին: Փաշինյանի պատկերացմամբ ինձ կամ որևէ նախարարի «պռոսլուշկա» կամ «նառուժկա» անելը այս մարմնի միակ պիտանի գործառույթն է` չհաշված անմեղության կանխավարկածի խախտմամբ լալահառաչ հաղորդագրությունները, սրանից նրանից գումար շորթելու առաջարկները: Սպայի պատիվ, հայրենիք, նվիրում բառերի իրական արժեքն իմացող մարդիկ, ստիպված են լուռ լսել ու կատարել ամենաանհեթեթ հրահանգները: Իսկ եթե, օրինակ սատանային չեն բռնում, Փաշինյանի կողմից հնչեցրած «քաղաքական որոշում» ունիվերսալ, իսկ այս դեպքում` տգետ ձևակերպմամբ ԱԱԾ են ուղարկում են մի երիտասարդի, որ Փաշինյանին «խաբար» տա հասկացածը, իսկ առավել հաճախ` չհասկացածը: Քաղաքական որոշում ասելով` նշանակում է «ոչինչ», որ տարիքը փոքր է, «ոչինչ», որ առհասարակ համակարգի մասին պատկերացում չունի, կարևորը Փաշինյանի մարդն է ու հեչ կարևոր չի, որ այնտեղ բազմաթիվ մարդիկ կան, որոնք այդտեղ` այդ շաաատ հատուկ մարմնում, ավանդ ունեն ու ավելի արժանի էին: Եթե Փաշինյանը գոնե ԱԱԾ-ի առաքելությունից ու գործառույթներից հասկանար, ապա իրավիճակը ավելի ընդունելի կլիներ:
     Այս ամենի հետ մեկտեղ այս մարդկանցից ակնկալվում է ապօրինությունների շղթա իրականացնել` առանց երաշխիքի … դե մաքսիմում` ժողվարչապետը ասի «դուխով»: Ի դեպ` սեփական կադրերին «կեղտոտ» գործ հաստատ չեն տա, նման «պատիվ» «կվստահեն» նախկին կադրերին, որ հետո մի բան լինի նրանց լինի:
     Հիմա գնդակը Ձեր, հենց ձեր դաշտում է տղաներ: Դուք եք որոշողը, հավատացե՛ք դուք ու ոչ ժողվարչապետը: Օրինական ցանկացած ցուցում` պարտավոր եք անել, դա իմ գործը չէ, դա հենց ձեր գործն է, բայց եթե ցուցումը օրինական չէ` կայացրեք ձեր կյանքի շրջադարձային որոշումներից մեկը, հիշե՛ք բոլորս այստեղ ենք ապրում ու սերիալը ունի թե՛ սկիզբ ու թե՛ վերջ: Ու մենք ակնհայտորեն սերիալի սկզբում չենք:

Ամեն ինչ լավ է լինելու…
     Հ.Գ. Արգիշտի Քյարամյանի՝ ՊՎԾ-ում գործունեության վերաբերյալ ուշագրավ փաստեր Ձեր դատին
     կներկայացնեմ առաջիկայում:

Հաջորդը՝ ՄԱՍ 2՝ ՀՔԾ»: